Su Soli e sa Sardinia – Su Caragàntzu*
Tanti tempus fait a s'orbescidroxu de una dì de Istadi, su Soli no iat agattau accanta sa Luna, sa sposa sua stimàda. Insaras Issu postu si fiat a dha circai in donnya logu, cun disisperu mannu e cun su coru in trumentu.
Postu si fiat a corrovai in tottu su mundu, terras, maris e montis, in donnya furrungoni, in donnya tuppa, cugutzu e cresura, a perda furriada, alluinendi, cun su luxentori de is arrayus, po fintzas su scuriu dessu sperefundu dessu mari e de is intranyas dessa terra.
Sa Luna invecis, eguèdda callenti, si fiat lassàda imbodrogai me is losingas dessu gurrei mannu de su Limpu, Jovi, trasseri, improseri e coddadori, e cuàda fiat me in cussas tuppas intipidas de Pranasu, stentàda, sa pudrèdda, cun su fancéddu, me in su druciòri dess'apprapùddu e dess'affricòxu mannu.
Su Soli, arrosciu de cumpudai in donnya sperrima dessa terra, dessu mari e dessu celu, iat detzidiu de si nci torrai a domu sua. Me in su mentris ki fiat passendi asuba dessu Mari Nostu, biu iat un'isuledda ki dhi fiat praxa meda, meda: " Ita bellixedda - si fiat fatu - jei dha ia a bolli conosci mellus"!
E callau nci fiat in cussa terra limpia e sintzilla e de accanta dhi fiat pàta ancora prus bella. Fiat abarrau ingunis tempus e tempus castiendidha cun ogus amainaus de tanti bellesa e si ndi fiat innamorau. Fintzas a candu sa tribulìa dessu disiju dhi iat postu scinitzu mannu e su coru in trumentu. Insaras dha iat preguntàda a sposa. A Issa, prena de bregunja, dhi fiant fattas is trempas arrubias ke fogu. Ma alluinàda e amainàda dessu luxentori e dessa bellesa de cussu sposu, assa pregunta no iat scipiu nai ca no! E dh'iat cuntzediu is gratzias e tottus is prendas allogadas me is intranyas suas de tanti tempus cun virtudi e coidau.
Su Soli, prenu de amori e de disiju, balla ca si dho-y fiat stentau in cussu gosu mannu, iscarescendi po fintzas sa Luna.
E-y cussa Isula ìnnida fiat bessìda sempri prus bella.
De insaras, donny'annu cussu Sposu luxenti, abarrat tempus e tempus ingunis, accanta de-y cussa Sposa bregunjosa; e dha castiat e dha stimat sempri de prus amainau dessa bellesa sua.
E de insandus, candu arribat Beranu, Cussa Terra luxenti, po ispantu mannu, me is pranus, me is serras e me is cuccurus si prenit de unu 'yaxi de frorixeddus grogus e bellus ki parrint solixeddus, poita ca assimbillant assu babbu insoru. - su caragàntzu – Peppi
* > etimologia:
Su Caragantzu (caraganthu) il crisantemo selvatico - Etimologia della parola.
Il vocabolo deriva dal greco χαλχάνϑον (χαλχάνϑεμον) (calcàntzon – calcàltzemon) > voc. Greco – italiano Del Rocci. Il cui significato è il fiore del colore del rame, da χαλχός > rame. In alternativa a χρυσάνϑος o χρυσάνϑεμον = il fiore del colore dell’oro, da χρυσόϚ = oro. Il sardo caragantzu o caraganthu deriva dal greco calcàntzon. In Asia Minore esattamente nell’antica Anatolia, il crisantemo era detto non il fiore del colore dell’oro, ma il fiore del colore del rame. > calcantzon > calacantzon > caragantzo/u (vedi anche la ricostruzione della parola fatta da Prof. Giulio Paulis).
Traduzione (letterale) in italiano
Peppe diritti di copyright > Giuseppe Concas > nominis.net