ZZRACCONTI del Campidano/q

Valutazione attuale:  / 0
ScarsoOttimo 
Dettagli
Pubblicato Martedì, 18 Aprile 2017 21:02
Scritto da Giuseppe
Visite: 1812

Is Contus de tziu Loi Meloni

Is torràdas brullànas de tziu Loi Meboni. Tziu Loi Meloni, fiat un homini brullànu, teniat sa torràda sempri pronta. De jovuneddu fiat andau a iscola, ma no est ki essat imparau meda, meda e su liburu e su lapis no fiant cosa pro issu. Ma jei iat imparau a liggi y a scrì, maccai essat sempri nau de essi abarràu 10 annus sempri in prima alimentari. Fiat andau a imparai un’arti cun su fradi Kikkìnu, su mest’’e linna, pro no dha finì in sa mena, in galleria, o cumenti ‘e serbidori me in su sattu. Ca, a nai sa beridadi, su babbai e sa mammai cosa insoru fiant messaius, ma su sattu ki teniant fiat troppu pagu pro dus fillus, ki essant offiu pesai familia, pro donai a pappai pobidda e sa codroxina de is fillus. E poisi s’arti dessu mest’’e linna, fiat pro sennoris, narànta in cussus tempus.  

Sa barracca po su soli.

Fia cun babbu furriendi de cassa, cade assa fini de su mes’’e friaxu (insaras sa cassa abarrat aberta finas a su 19 de mratzu), me in su sattu ‘e Serru, abini tziu Loi teniat sa bingixèdda. Fiat ora de furriai a prandi, cade a mesudì e issu do-y fiat fadendusì una barracca de canna. “Saludi tziu Loi”! Si fiat fatu babbu. “E saludi Antoninu”! Ca jei dhu conosciat, ca fiat mestu ‘e linna babbu puru. E di torrat babbu: “Ita esti fadendi, sa barracca pro su soli”? “Po mimi esti – iat arrespostu tziu Loi, in pressi – su soli ki ndi ‘olit sindi fait”!

“No benit a bidda a prandi, ca esti fadendi a tradu? Iat torrau babbu. “Hellus, jei andu, no dhu bis seu setziu inoi, abettendi: ki est berus ca sa terra gìrat, candu arribu a domu ndi cabu”!

Su meloni cottu:

Issu fiat fisciu setziu me is pankittas de pedra murra in Pratza ‘e Municipio. Un’’orta cade a mesudì si fiat firmau unu strangiu e dhi iat pregontau: “ Nerat tziu, m’hanti nau ca inoi in Gonnus nci teneis  meloni bellu e cottu; mi scit nai abini dh’happ’a podi agattai”? “ Sissi su sennòri, ki fusteti torrat a passai propiu inoi cade assa una e mesu, agattat a meloni cottu, ma propiu cottu, lerat”!

Succo d’uva.

Tziu Loi fiat setziu me is pankittas de Municipiu, de fronti assu bar de Ninu Spina. Custumàda abarrai a tottu manjanu e onnya tanti imbuccàda pro buffai su zikkéddu. Sa dì fiat scuru ke s’annàda mala e tristu ke santu sen’’e festa. Scinitzosu, no isciat ita ‘orta si ‘onài. E si furriàt a susu e a basciu sen’’e ibasiu. Sa beridadi esti ca dottori Garau dhi iat nau de no buffai prus su binu ca fiat portendincéddu a Campusantu. Tottu in dh’una si ndi artziat dessa pankitta e ci intrat assu de Ninu tottu imbideràu: “ O Ninu tocca donamìdha mesu litru de succo di frutta, ca dottori Garau m’hat nau ca succo di frutta jei ndi potzu buffai”! “E de cali frutta dhu bolit, o tziu Loi”?  “o Ninu – iat torrau in pressi tziu Loi - succo d’uva nera, ma bellu perou, là”!

Narat su diciu: acqua asssu marraconi e binu assu meloni.

Tziu Loi dhi faiat sa torràda: “ Acqua assu marraconi e binu a tziu Meloni”!

Sa binnenna:

Tziu Loi iat appena finiu de binnennai e nci fiat bessiu a si fai una passillàda a Pratza de Municipiu, cumenti custumàda; e fiat setziu me is pankittas de granitu, facci a facci assu bar de Ninu Spina. S'accostat unu jovuneddu ki dhu conosciat e dhi preguntat: "O tziu loi, e fustei binnennau hàdi"! "Sissi, piccioccu - dh'arrenpundit - seu jai buffendi"! "E de meda hat binnennau - dhi torrat su piccioccu"! "Ei, ei de meda - torrat tziu Loi - de duas dis cun crasi"! 

Sa carràda dessu binu.

Tziu Loi faiat sa binnenna cun su fradi, tziu Kikkinu, mest' 'e linna; biviant impari, fiant tott'a is dus bagadìus, e su binu dhu ghettànta assa propia carràda, bella e manna, de 8* màrigas e dha custumanta a preni tottu. E dha iant prena beni, beni e iant detzidiu insandus de accumenti pratzìri. Tziu Kikkinu no ndi buffàda de binu, ma sa parti sua dha bendiat. Tziu Loi iat fattu sa proposta cosa sua: "Là o Kikkinu, fadeus de aici, dessa carràda deu mi pigu sa metàdi de asutta e tui sa de pitzus, ca tanti tui dh' hois po dhu bendi"! "Eia, eia andat beni - si fiat fatu tziu Kikkinu"!

Pagu dis prima de Pasca Manna  a Tziu Kikkinu dh'iant circau su binu, ca isciant ca fiat bellu puru, eh, su binu de Sattu 'e Serru (vedi il cognome Serru) fiat nomenau. Issu bandat a cumpudai sa carràda po essi seguru e si nd'atziccat, poita ca binu no nd'iat prusu in sa carràda. "Mmhh - si fiat fatu -custa est obera de Loixèddu, su santu ki  dha criau"! Adobiat assu fradi e di preguntat: " O Loi e sa parti mia dessu binu dessa carràda"? "O Kikkinu - dhi torrat tziu Loi - deu no isciu nudda, nd'happu ghettau fetti sa metàdi mia dessa scettixèdda de asutta, dessa metàdi tua, torru a nai, no ndi sciu cosa peruna"!

N.d.R. 1 mariga = 50 litrus; 8 marigas = 400 litrus.

Peppi…crasi sindi contu un’atera!

                   > diritti di copyright - Giuseppe Concas - nominis.net <